Ontdek de werkelijke waarde van klanten en hoe je er op kunt sturen

Klantwaarde is volgens mij de belangrijkste metric voor een marketeer. Het is niet eenvoudig de waarde van de klant voor de onderneming vast te stellen. Je kan de omzet nemen, maar dan kom je bedrogen uit. Net zo belangrijk als het vaststellen van de waarde van de klant voor de onderneming”, is het bepalen van de waarde die de onderneming aan de klant biedt. De kunst is beide waarden met elkaar te verbinden om optimaal resultaat te bereiken.

hand schudden, handdruk, gedag, begroeten

Wat is klantwaarde eigenlijk?

De eerste keer dat ik in aanraking kwam met het begrip “Klantwaarde” was eind jaren 80. Ik was toen werkzaam als Hoofd Onderzoek bij de Postbank. De bank was in die tijd productgericht georganiseerd. Er werd volop gediscussieerd of een klantgerichte organisatievorm niet beter zou zijn. Dat is een organisatie waar klantgroepen leidend zijn in plaats van productgroepen. Deze discussie zou gebaat zijn met inzicht in de waarde van een klant. Die hebben we toen in nauwe samenwerking met de afdeling Finance bepaald.

De inzichten waren schokkend. We kenden allemaal de wet van Pareto, ook wel bekend als de 20/80-regel. Maar de verdeling die wij vonden was “extreem Pareto”! We hadden alle klanten gerangschikt van hoogste naar de laagste waarde. Toen ontdekten we dat 4% van de klanten met de hoogste waarden 100% van de winst maakten. De 20% klanten met de hoogste waarden zouden zelfs 400% van de winst maken, ware het niet dat er een grote groep klanten was met een negatieve klantwaarde. Die klanten kostten de bank dus meer dan dat ze opbrachten. Deze ruim 60%! van de klantenbase zorgden ervoor dat de winst dus gewoon weer op 100% uitkwam.

Naast deze actuele klantwaarde hadden we ook een maat ontwikkeld voor potentiële klantwaarde. Deze inzichten werden gebruikt om alle klanten te segmenteren naar klantgroepen. Er werden klantgroepmanagers aangesteld en die werden toen leidend in de organisatie.

data analyse, groei, grafieken, piecharts, berekeningen

Klantwaarde als metric

Sinds die tijd zie ik “Klantwaarde” als een van de belangrijkste metrics binnen ondernemingen. Het gaat dan niet alleen om de waarde van de klant voor de organisatie, maar ook om de waarde van de organisatie voor de klant. Hier kom ik later op terug.

Want de eerste belangrijke vraag is:  hoe stel je de waarde van een klant vast? Hiervoor is er een tweetal basismethodes.

1. De directe klantwaardemethode

Bij de Postbank gebruikten wij deze methode. Daarbij worden op klantniveau de baten en lasten bepaald. Voor overhead kosten, zoals de kosten van het distributienetwerk, moet je sleutels ontwikkelen om die kosten zo eerlijk mogelijk over de klanten te verdelen. Als je alle waardes van de klanten optelt moet je uitkomen op het resultaat voor belastingen. Dat lukte daar goed.

 

2. De RFM-methode

Er zijn echter ook ondernemingen waar het lastig zo niet ondoenlijk is om op individueel klantniveau de baten en de lasten te bepalen. Neem bijvoorbeeld de sector van Fast Moving Consumer Goods (FMCG). Daar is  het vooral moeilijk om de overhead kosten toe te delen aan individuele klanten. In dat geval kan de RFM-methode als goed alternatief dienen. RFM staat voor:

Recency, ofwel hoe lang geleden kocht een klant iets?
Frequency, ofwel hoe vaak kocht een klant iets?
Monetary Value, ofwel voor hoeveel waarde kocht de klant iets?
Er zijn methodes om met deze 3 factoren klanten te segmenteren naar klantgroepen met min of meer dezelfde kenmerken qua aankoopgedrag. De 3 factoren blijken trouwens ook belangrijk te zijn om individueel klantgedrag te voorspellen.

Betaalpas, pas trekken, betalen, debitkaart

Omzet als klantwaarde

Hoewel het verleidelijk is om de omzet van een individuele klant als maat te nemen voor klantwaarde, wil ik daarvoor waarschuwen. Als je dat namelijk doet en je hebt geen idee van de toedeling van kosten, dan ga je ervan uit dat de kosten op klantniveau evenredig zijn verdeeld.  Als je al je klanten zou indelen in 5 groepen van elk 20% van je klanten, dan ontstaat het volgende beeld zoals hiernaast te zien is.

kosten, baten, grafiek, vergelijking

In dit geval zou de omzet inderdaad een goede afspiegeling zijn van de waarde van een klant. In alle gevallen dat ik voor organisaties de klantwaarde heb vastgesteld, bleek echter dat de verdeling van de kosten eenzelfde verloop heeft als de verdeling van de omzet! Dan wordt het beeld dus anders, zoals te zien is in de rechterafbeelding.

Dit plaatje laat zien dat de middengroepen net zo belangrijk zijn voor de klantwaarde als de klanten met de hoogste omzet. Deze middengroepen zijn ook beter te ontwikkelen dat de bovenste groep met de hoogste omzet.

kosten, baten, grafiek

Waarde voor de klant

De waarde van een klant is één kant van de medaille. De andere kant daarvan is de waarde die de onderneming biedt voor een klant. Idealiter is er een evenwicht tussen beide waardes. Dat is dus als de waarde die de klant de organisatie biedt in verhouding staat tot de waarde die de organisatie de klant biedt. Schematisch kan je dat als volgt weergeven.

Eerder kwamen de hoofdmethodes aan de orde die er zijn om de waarde van een klant te bepalen. Daarvoor heb je relevante data op klantniveau nodig. Uiteindelijk kan je dit gebruiken om te komen tot een klantwaarde-segmentatie. Die is dan het uitgangspunt voor een beleid op het niveau van klantgroepen. Als vanuit dat beleid klanten worden benaderd, leidt dat tot een klantervaring ofwel een klantbeleving. Dit kan via alle mogelijke kanalen. Het zal ertoe leiden dat een klant al of niet het gewenste gedrag laat zien. Dat gedrag levert de organisatie weer data op die gebruikt kan worden voor het vaststellen van de klantwaarde. Zo is de cirkel rond.

 

Determinanten van klantwaarde

In de wetenschappelijke literatuur worden 3 drivers of determinanten van klantwaarde genoemd. In dit soort modellen wordt de waarde van een klant ook wel customer equity genoemd.

De drivers zijn:

  • Productwaarde (value equity) – De waarde die het product aan de klant biedt, zowel functioneel als emotioneel
  • Merkwaarde (brand equity) – De waarde of betekenis van het merk voor de klant. Het merk dient veelal als magneet voor de relatie
  • Relatiewaarde (relationship equity) – De waarde van de relatie voor de klant, Deze waarde is gebaseerd op alle ervaringen met de onderneming.
Klantgedrag, waarde van de klant, klantbenadering, waarde voor de klant

Waar het gaat om de waarde voor de klant c.q. klantbeleving kun je deze drivers spiegelen. Het gaat dan om de:

  • Rationele waarde, doet het product of de dienst dat wat je ervan mag verwachten?
  • Emotionele waarde, voor bepaalde productcategorieën zoals parfum speelt dit een belangrijke rol
  • Ervaringswaarde, welke ervaringen heb ik met de onderneming en hoe beoordeel je die?

 

De kunst van klantaardemanagement is de drivers van klantwaarde (waarde van de klant) te koppelen aan de divers van de waarde voor de klant. Dat betekent dus dat je een relatie kan leggen tussen de klantbeleving en de financiële klantwaarde. Dan beschik je over een stuurmechanisme om beide waardes te beïnvloeden.

Wil je ook sturen op klantwaarde of meer informatie over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met mij op of stuur een mailtje naar ons algemene adres.

We helpen je graag verder!

klantwaarde,, merkwaarde, productwaarde, relatiewaarde, rationele waarde, emotionele waarde, klantbeleving, ervaringswaarde

Meer weten over dit onderwerp?

 

Ronald Wiekenkamp

Strategic Partner

T: +31 6 533 462 44

E: r.wiekenkamp@dataconsultinggroup.nl

strategic partner, team DCG

Klaar om data te laten werken voor jouw organisatie?

Onze specialisten staan voor je klaar!

Ik wil meer informatie

Kies een datum en tijd die jou het beste uitkomt.

Heb je een specifieke vraag?

Neem gerust contact met ons op.

Bel ons

+31646767800

Op werkdagen bereikbaar van 8:30 uur tot 17:30 uur

Mail ons

info@dataconsultinggroup.nl

Doorgaans kan je binnen 24 uur een reactie verwachten

WhatsApp ons

+31646767800

Op werkdagen bereikbaar van 8:30 uur tot 17:30 uur

Bel of mail ons
Luc Claassens, Managing partner, mede-oprichter